Naučnici upozoravaju: Ovi simptomi najavljuju rizik od depresije u trudnoći

10.12.2025. | 14:24

Perinatalna depresija, koja pogađa otprilike jednu od pet žena tokom trudnoće ili neposredno nakon porođaja, često ostaje neprepoznata, a posljedice mogu biti dugoročne za majku i dijete.

Novo istraživanje objavljeno u časopisu Nature Mental Health sugeriše da bi se rizik od razvijanja depresivnih simptoma mogao uočiti već u drugom tromesečju trudnoće.

Naučnici su analizirali podatke više od 600 žena u Švedskoj koje su učestvovale u studiji Mom2B i pratile su njihovo mentalno zdravlje putem aplikacije. U drugom tromesječju trudnice su ispunile kratak upitnik o svojoj sposobnosti regulacije emocija – koliko dobro razumiju i prihvataju emocije, kontrolišu impulse te ostaju usmjerene na ciljeve uprkos uznemirenju.

Rezultati su pokazali da su žene koje su imale većih problema u regulaciji emocija u tom periodu imale značajno više depresivnih simptoma kasnije tokom trudnoće i do šest mjeseci nakon porođaja. Ova veza ostala je snažna i nakon što su u obzir uzeti drugi poznati faktori rizika, poput ranijih depresivnih epizoda ili straha od porođaja.

Šta znači regulacija emocija?

Regulacija emocija je psihološka vještina koja uključuje sposobnost prepoznavanja, razumjevanja i efikasne kontrole sopstvenih osjećaja. Ne radi se o suzbijanju emocija, već o sposobnosti da se fleksibilno i konstruktivno odgovori na životne izazove.

Ta je vještina presudna za nošenje sa stresom i opštu dobrobit, a istraživanja pokazuju da ima važnu ulogu u mentalnom zdravlju trudnica i žena nakon porođaja. Kod trudnoće, koja donosi velike hormonalne, tjelesne i emocionalne promjene, žene koje već imaju problema s regulacijom emocija izložene su većoj ranjivosti.

Jačanje emocionalne otpornosti

Dobra je vijest da regulacija emocija nije nepromjenjiva osobina. To je vještina koja može da se nauči i razvije. Terapijski pristupi poput kognitivno‑bihevioralne terapije i treninga svjesnosti pokazali su se vrlo efikasnim u jačanju te sposobnosti.

Takvi programi prilagođeni trudnicama pomažu u osnaživanju vještina suočavanja s izazovima tokom trudnoće i ranog roditeljstva. Podrška budućim majkama u razvijanju tih vještina može značajno doprinijeti prevenciji depresivnih simptoma.

Važnost ranog pregleda

Uprkos učestalosti perinatalne depresije, rutinski pregled još uvek nije standard u mnogim zemljama. Čak i kada se sprovodi, često je kasno – tek nakon pojave simptoma. Nova studija uvodi dokaz da bi jednostavan upitnik u drugom tromesječju mogao pomoći u identifikaciji žena s povećanim rizikom, prije nego što se simptomi razviju. To omogućuje ljekarima i medicinskim sestrama da na vrijeme intervenišu i pruže ciljanu podršku.