Dan odluke: Tri izborna bloka i četiri nezavisna kandidata u Moldaviji
28.09.2025. | 17:37Očekuje se da će preko 3,2 miliona Moldavaca glasati na biračkim mjestima u zemlji koja su otvorena do 21 sat, a 13 političkih stranaka, tri izborna bloka i četiri nezavisna kandidata registrovano je u izbornoj trci za 101 poslaničko mjesto u moldavskom parlamentu. Pošto ankete pokazuju da PAS ima tek malu prednost nad Patriotskim blokom, ovo su mogući scenariji:
PAS bi mogao da osvoji tjesnu pobjedu i tako nastavi proevropski reformski kurs.
Vjerovatniji scenario je da PAS osvoji najviše glasova, ali bez većine, što bi dovelo do dugih i teških pregovora o formiranju vlade. Neki analitičari smatraju da bi razlike u spoljnopolitičkoj orijentaciji mogle biti toliko nepremostive da bi jedino novi izbori mogli razriješiti blokadu
Treći scenario je pobjeda proruskog bloka uz podršku centrističkih stranaka, što bi usporilo ili zaustavilo evropske integracije Moldavije.
Stranka Maje Sandu može da izgubi većinu
Prema posljednjim anketama, vladajuća proevropska Partija akcije i solidarnosti (PAS) moldavske predsjednice Maje Sandu, mogla bi da izgubi većinu i da bude prinuđena da traži koalicione partnere.
Opozicione snage, poput proruskog Patriotskog bloka i nominalno proevropskog saveza Alternativa, pokušavaju da pridobiju birače nezadovoljne visokim cijenama.
Njihov PAS sada se suočava sa ozbiljnim izazovom Patriotskog bloka, saveza ljevičarskih proruskih partija, u kojem je i bivši predsjednik Igor Dodon, kog je Sandu pobijedila 2020. godine.
Sajber napadi na izborni dan
Moldavska služba za informacione tehnologije i sajber bezbjednost izvijestila je 28. septembra da je blokirala niz sajber napada usmjerenih na izbornu infrastrukturu, dok odvijaju ključni izbori koji bi mogli da odrede budućnost zemlje.
Mete sajber napada uključivale su:
Veb stranicu Centralne izborne komisije Moldavije
Vladine sisteme usluga i sisteme za automatizaciju procesa
Biračka mjesta u inostranstvu
Među prijavljenim incidentima bili su distribuirani napadi uskraćivanja usluge (DDoS), uključujući i jedan orkestriran istovremeno iz više zemalja, sa preko 16 miliona generisanih sesija dizajniranih da simuliraju stvarni saobraćaj i zaobiđu sisteme zaštite.
“Svi napadi su otkriveni i neutralisani u realnom vremenu bez uticaja na dostupnost ili integritet izbornih usluga”, saopštila je moldavska Služba za informacione tehnologije i sajber bezbjednost.
Moldavci, kako kod kuće tako i u inostranstvu, izlaze na birališta na ključnim parlamentarnim izborima, koji bi mogli da odrede da li će zemlja nastaviti da se kreće ka svom putu integracije u EU, kako je zamislila stranka predsjednice Maje Sandu, ili će se vratiti pod okrilje Moskve.
“Pokažimo svijetu da Republika Moldavija nije samo mala zemlja sa velikim srcem, već i zemlja dostojanstvenih ljudi, ljudi koji ne prodaju svoju zemlju. Ne dozvolimo lopovima i izdajnicima da prodaju našu budućnost”, poručila je predsjednica Sandu, prenosi Blic.
Uoči izbora, moldavske vlasti su zabranile učešće stranci bliskoj Kremlju Velika Moldavija (Moldova Mare), navodeći sumnje u nezakonito finansiranje, saopštili su zvaničnici 27. septembra.
Dan ranije, Centralna izborna komisija suspendovala je stranku Srce Moldavije, jednu od četiri frakcije u Patriotskom bloku povezanom sa Rusijom, koja se pozicionirala kao izazov vladajućoj proevropskoj Partiji akcije i solidarnosti (PAS) Maje Sandu.
Pozivajući se na dokumenta, “Blumberg” je 22. septembra objavio da je Moskva smislila plan da se miješa u parlamentarne izbore u Moldaviji i omete kandidaturu zemlje za članstvo u EU. U posebnoj istrazi objavljenoj 21. septembra, BBC je naveo da tajna mreža koju finansira Rusija radi na uticanju na ishod glasanja.
