Šta je legionarska bolest koja se može dobiti na tušu, u bazenima ili zbog klime

28.08.2023. | 22:54

Legionarska bolest je težak oblik zapaljenja pluća koju kod ljudi može da izazove bakterija iz roda Legionela. Osobe koje već imaju neku hroničnu bolest, pušači, oso­be oslabljenog imuniteta i osobe starije dobi izloženi su većem riziku od infekcije ovim bakterijama.

Smrtnost pacijenata iznosi pet do deset odsto.

Kako se prenosi legionarska bolest?

Legionarska bolest se prenosi udisanjem mikroskopskih kapljica vode (aerosola) koje sadrže bakterije iz roda Legionela koje žive u vodi i razmnožavaju se u odgovarajućim uslovima – u stajaćoj vodi pri temperaturi od 20 °C do 50 °C. Aerosoli u kojima su prisutne legionele mogu nastati, na primer, pri puštanju vode iz slavine ili tuša, pri stvaranju mehurića u vodi u hidromasažnim bazenima ili putem nekih klimatizacionih sistema.

Povoljne uslove za razvoj legionele omogućava voda temperature između 20°C i 50°C. Rizična mjesta su: cis­terne ili rezervoari tople ili hladne vode, cijevi sa malim protokom vode ili bez protoka, sluz (biofilm), kamenac, korozija i prljavština na unutrašnjim površinama cijevi, rezervoara, tuševa i slavina.

Rizik od infekcije postoji na mhestima gdhe se stvaraju kapljice vode (aerosoli).

Na primjer:

• tuševi i slavine
• hidromasažne kade
• bazeni sa penom (džakuzi, spa bazeni i sl)
• rashladni tornjevi i kondenzatori koji se upotreblja­vaju za klimatizaciju vazduha
• ukrasne fontane, posebno unutrašnje navlaženi izlozi hrane i ostali uređaji za ovlaživanje
• vodeni sistemi crijeva za zalivanje biljaka

Koji su simptomi?

Simptomi bolesti obično počinju dva do deset dana na­kon izloženosti, a u rijetkim slučajevima potrebno je do tri nedjelje da bi se oni razvili.

Najčešći simptomi bolesti su: povišena temperatura, groznica, glavobolja i bolovi u mišićima. Nakon toga dola­zi do pojave suvog kašlja i problema s disanjem koji se mogu razviti u teško zapaljenje pluća, često se javlja i pro­liv ili povraćanje, a kod polovine obolelih zbunjenost ili delirijum. Većini bolesnika potrebno je bolničko liječenje odgovarajućim antibioticima, navodi se na sajtu Instituta za javno zdravlje Crne Gore.

Iako se bolest uzrokovana legionelom javlja tokom cele godine, mnogo je češća leti zbog veće izloženosti ljudi izvorima bakterije kao što su ovlaženi vazduh, klima uređaji i bazeni, a ugrožene su sve populacije.

„U Srbiji do sada nije bilo sistematskog istraživanja legionarske bolesti pa je to razlog zašto se kod nas o njoj malo zna. Pretpostavlja se da je broj obolelih veći i da je jedan broj slučajeva takozvanog letnjeg gripa i atipične upale pluća uzrokovan legionelama“, navodi se na sajtu VMA.

Prirodna boravišta legionele su rijeke, jezera, potoci i tople, zagađene vode.

Izvori kontaminiranih aerosola čijim se udisajem prenosi infekcija mogu biti i uređaji za klimatizaciju pa objekti koji su po pravilu klimatizovani, kao što su bolnice, hoteli ili pansioni mogu biti mesta širenja infekcija legionelom.

Kako se čovjek zarazi legionelama?

Legionele se prenose udisanjem vodenog aerosola koji sadrži legionele ili aspiracijom vode ili leda. Udisanje aerosola najčešće nastaje pri tuširanju, u bazenima s penom.

Aerosoli su sitne, oku nevidljive kapljice. Legionele se ne prenose se sa čovjeka na čovjeka, niti kućnim klimatizacionim sistemima.

Ko spada u rizične kategorije?

Najčešći rizični činilac za oboljevanje od legionarske bolesti je pušenje većih količina cigareta. Od ostalih činilaca valja pomenuti osobe starije od 50 godina (naročito muškarci), hroničnu bolest pluća, transplantaciju organa, uzimanje većih doza kortikosteroida, oslabljeni imunološki sistem, kao i prekomernu konzumacija alkohola, navodi se na sajtu Zavoda za javno zdravstvo Dubrovačko-neretvanske županije.

Kako se liječi legionarska bolest?

Bolest se leči antibioticima, ali usprkos tome smrtnost je pet do deset odsto. Važno je što ranije otkriti da se radi o legionarskoj bolesti i započeti s lečenjem.