Plava svjetlost ekrana je uzrok preranog polnog sazrijevanja djece

30.09.2023. | 08:21

O štetnosti plave svjetlosti koju emituju ekrani mobilnih telefona i drugih gedžeta već se zna dosta: ona pogoršava vid, narušava bioritam, dovodi do preranog starenja kože. Sada su turski naučnici otkrili još jednu posljedicu dugotrajnog korišćenja gedžeta, a po svemu sudeći, plava svjetlost može biti razlog i za prerano nastupanje polne zrelosti.

Već nekoliko godina uzastopno naučnici fiksiraju broj slučajeva preuranjenog polnog sazrijevanja kako kod dječaka, tako i kod djevojčica, a eksponencijalni rast primećen je najviše tokom pandemije Korona virusa u periodu od 2020. do 2022. godine. Ovo razdoblje ostalo je upamćeno po lokdaunu u cijelom svijetu, a samim tim, i aktivnim korišćenjem gedžeta i društvenih mreža.

Eksperiment potvrdio pretpostavke naučnika

Istraživači Univerziteta Gazi u Turskoj su nakon porasta zabilježenih slučajeva preranog polnog sazrijevanja odlučili da sprovedu eksperiment, tokom koga su analizirali 18 laboratorijskih pacova u trajanju od 21 dana. Pasovi su bili podeljeni u tri grupe: jednu koja je bila izložena plavoj svjetlosti ekrana 6 sati dnevno, drugu koja je bila izložena 12 sati dnevno i treću, koja je bila kontrolna grupa, odnosno nije bila pod uticajem plavog svjetla ekrana.

Rezultati istraživanja dokazali su pretpostavke turskih naučnika: najranije polno sazrevanje uočeno je kod grupe pacova koja je svjetlosti ekrana bila izožena 12 sati dnevno, a uočeno je i značajno smanjenje razvoja i pokretljivosti njihovih spermatozoida, kao i defekti na tkivu testisa.

Kako djecu možemo zaštititi od štetne plave svjetlosti uređaja?

Korišćenje gedžeta postalo je svakodnevica djece, a čak i u školskoj nastavi nerijetko se koriste tableti, koji takođe emituju štetnu plavu svjetlost. Možemo li onda zaštititi djecu od njenih negativnih posljedica, i ako da – kako?

Većina savremenih telefona i tableta ima mogućnost podešavanja “noćnog režima”, u kome se u potpunosti eliminiše štetnu plavu svjetlost, a displej poprima žućkastu nijansu. Na taj način, negativan uticaj plavog svjetla biće eliminisan, a vid i opšte zdravlje djeteta sačuvani od njegovog zračenja.

U borbi sa štetnom plavom svjetlošću ekrana mogu pomoći i naočare sa funkcijom za neutralizaciju, koje pored toga što štite oči od negativnog uticaja plavičastih nijansi, smanjuju i naprezanje očiju, a samim tim i olakšavaju rad. Studija iz 2020. godine pokazala je da korišćenje ovakvih naočara može smanjiti i do 99,8 procenata plave svjetlosti koje emituju gedžeti.

Za kraj, i ograničavanje korišćenja mobilnih teleofna i gedžeta djeci, naročito onoj mlađeg uzrasta, može biti od koristi, budući da su japanski naučnici dokazali da oni mogu prouzrokovati ne samo oštećenje vida ili prerano polno sazrijevanje, već i mentalnu zaostalost kod djece.