Nove studije pokazuju: Vanzemaljci su ipak bliže nego što pretpostavljamo

27.08.2025. | 12:37

Nove studije pokazuju da najveći objekat u asteroidnom pojasu između Marsa i Jupitera, patuljasta planeta Ceres, možda nije bio samo kosmička zanimljivost, već svijet s potencijalom da podrži vanzemaljski život.

Iako danas Ceres predstavlja ledenu i slanu pustoš, istraživači su otkrili da je prije nekoliko milijardi godina mogao da bude dom za mikroorganizme.

Istraživanje objavljeno u Science Advances potvrđuje postojanje hemijskog izvora energije na Ceresu, koji bi mogao da „nahrani“ život. Podaci prikupljeni tokom misije NASA svemirskog broda Dawn, koji je boravio u orbiti Ceresa između 2015. i 2018. godine, otkrili su svijetle reflektivne mrlje na površini – ostatke soli nastale iz drevnih, podzemnih slanih voda.

Ispod ledenog pokrivača nalazi se sada zamrznuti podzemni okean, u kojem su otkrivene i organske molekule – ugljenični gradivni blokovi života, piše Njujork post, prenosi Politika.

Ceres je najveće tijelo u unutrašnjem dijelu Sunčevog sistema i zauzima oko trećinu ukupne mase svih asteroida.

Otkriven je 1801. godine i dugo je smatran planetom, zatim asteroidom, a danas ima status patuljaste planete.

Njegova prosječna udaljenost od Sunca je oko 414 miliona kilometara (2,77 astronomske jedinice). Obilazi Sunce jednom u 4,6 godina, dok mu je sopstveni dan veoma kratak – traje oko 9 sati.

Gozba za mikrobe

Tim na čelu sa Semom Kurvilom sa Državnog univerziteta u Arizoni, simulirao je unutrašnju strukturu Ceresa tokom milijardi godina i zaključio da je unutrašnja radioaktivna toplota mogla da podstakne hidrotermalne procese. Na Zemlji, slična okruženja – poput dubokomorskih hidrotermalnih otvora – predstavljaju prave „restorane“ s hemijskom energijom za mikroorganizme.

„Kada se vrela voda iz unutrašnjosti planete pomiješa s okeanom, to često predstavlja pravu gozbu za mikrobe. Ako bismo mogli da utvrdimo je li Ceresov podzemni okean imao priliv hidrotermalnih tečnosti u prošlosti, implikacije bi mogle da budu ogromne“, objašnjava Kurvil.

Za razliku od Jupiterovog satelita Evrope ili Saturnovog Enceladusa, Ceres više nije geološki aktivan. Njegova unutrašnja toplota je nestala, a preostala tečnost je koncentrisana u slanoj vodi ispod leda. Površinske temperature dostižu –62,8 stepeni Celzijusa, što čini pronalazak živih organizama danas malo vjerovatnim.

Patuljasta planeta Ceres emituje i mlazeve vodene pare sa svoje ledene površine. U januaru 2014. godine, opservatorija Heršel je otkrila mlazeve pare koji izbijaju iz regiona srednjih geografskih širina ove planete, dok se dio njene ledene kore blago zagrijava dok se približava Suncu. Ovi izlivi vode – ekvivalentni oko 10²⁶ molekula u sekundi – ukazuju na aktivnost sličnu kriovulkanu ili sublimaciju izloženog leda, nešto neobično za tijelo asteroidnog pojasa.

Ceres nije jedini svijet ovog tipa. Patuljaste planete, ledeni mjeseci i asteroidi mogli su u prošlosti da pružaju slične uslove za život. Po mišljenju Kurvila i njegovog tima, ovakvi „skromni svjetovi“ mogli su biti najrasprostranjeniji tip nastanjivog okruženja u ranoj istoriji Sunčevog sistema.

Drugim riječima, mikroskopski vanzemaljski život možda je bio bliži nego što smo ikada mislili – ne svjetlosnim godinama daleko, već u dometu naših budućih istraživanja.