Nova generacija: Roboti bumbari bi mogli oprašivati biljke na Marsu VIDEO
15.09.2025. | 20:22Nova generacija mikrorobota u obliku insekata koju razvijaju stručnjaci Tehnološkog instituta u Masačusetsu, čuvenog MIT, dobila je i bumbare.
Istraživači se nadaju da bi ovi bumbari, jednog dana, mogli da pomognu pri zadacima poput veštačkog oprašivanja, možda čak i na drugim planetama. Malena mašina, koja je teška manje od spajalice, može da maše krilima do 400 puta u sekundi i dostiže maksimalnu brzinu od dva metra u sekundi. Takođe može da se okreće i lebdi.
„Samo pokušavamo da imitiramo nevjerovatne manevre koje bumbari mogu da naprave“, kaže Jisuan „Nemo“ Sjao, doktorand Em-Aj-Tija (Massachusetts Institute of Technology – MIT) koji radi na razvoju robota.
Istraživači najbolje laboratorije za mikrorobotiku se nadaju da bi ovi bumbari, jednog dana, mogli da pomognu pri zadacima poput veštačkog oprašivanja, možda čak i na drugim planetama.
„Ako ćete nešto uzgajati na Marsu, vjerovatno ne želite da dopremite mnogo pravih insekata da bi oprašivali biljke. Tu bi naš robot potencijalno mogao da dođe do izražaja“, objašnjava Nemo.
Kevin Čen, vanredni profesor na Em-Aj-Tiju i glavni istraživač u Laboratoriji za meku i mikro robotiku, dodaje da tim ne želi da zameni pčele, već da koristi robote u situacijama u kojima insekti ne mogu da obave određene zadatke.
Insekti-roboti, na primjer, mogli bi se koristiti na farmama u zatvorenom prostoru gdje se usjevi gaje pod ultraljubičastim osvijetljenjem.
„Pčelama je veoma teško da prežive u takvom okruženju“, istakao je profesor Čen.
Širom svijeta, stručnjaci za razvoj tehnologije okreću se prirodi kako bi kod pravih bića vidjeli korisne mehanizme na osnovu kojih dalje stvaraju robote koji bi mogli bolje da obavljaju složene zadatke od tradicionalne tehnologije ili da bi u teškim okruženjima obezbijedili adekvatnu zamjenu.
Na Univerzitetu Jejl, istraživači su razvili robota inspirisanog gekonom koji može da amputira sopstvene udove – sposobnost koja bi mogla biti korisna u misijama potrage i spasavanja iz opasnih ruševina.
Takođe, istraživači sa južnokorejskog Univerziteta Čung-Ang nedavno su predstavili mekog robota koji se može savijati i puzati poput gusjenice.
„Milioni godina evolucije pomogli su da se (insektima i životinjama) pruži najbolje rješenje, posebno kada je riječ o kretanju“, kaže Sjao, koji piše algoritme koji govore robotima u obliku bumbara i pčela kako da se kreću.
Robot-bumbar leti koristeći meke vještačke mišiće koji se izdužuju i skupljaju kako bi mahali krilima, a koje je razvio drugi doktorand Suhan Kim.
Krila su pravljena uz pomoć lasera za precizno sječenje materijala, dok su sićuni unutrašnji mehanizmi bumbara veličine dijelova sata i takođe su osmišljeni i napravljeni u okviru Em-Aj-Tija.
Tim takođe radi na robotu koji liči na skakavca i ima njegove osobine. Mašina, manja od ljudskog palca, može da skoči 20 centimetara uvis i da se kreće po različitim terenima od travnate površine, preko leda pa sve do lista.
Sjao kaže da je ovaj robot koji skače energetski efikasniji od letećeg robota.
Senzori i napajanje – sledeći korak razvoja
Male dimenzije robota koji nalikuju pčelama i skakavcima mogle bi biti veoma korisne za misije potrage i spasavanja ili istraživanje mjesta poput unutrašnjosti cjevovoda ili motora sa turbinom.
Sledeći korak, kako ističe Sjao, da bi se tehnologija mogla primjeniti u stvarnom svijetu je dodavanje senzora koji bi dostavljali informacije robotima, kao i rješavanje problema napajanja baterija. Roboti se trenutno oslanjaju na žično napajanje. „Veoma je teško postaviti mali izvor energije na male robote“, dodaje Čen.
Mogućnost puštanja potpuno autonomnog robota na teren mogla bi biti udaljena 20 do 30 godina, procjena je ovog doktoranda Em-Aj-Tija koji ističe da se mnogo toga može naučiti iz kretanja, ponašanja i strukture insekata i da će se njegov tim u daljem razvoju robota dosta oslanjati na prirodne sposobnosti tih bića.
