Nastaje novi okean: Pukotina cijepa kontinent na dva dijela

30.09.2023. | 20:58

Naučnici su otkrili da je formiranje novog okeana u toku i da će pocijepati Afriku na dva dijela.

Istraživači navode da su dva dijela afričkog kopna počela da se razdvajaju otvarajući put za čitav novi okean da prođe kroz taj rascijep. Zemlje poput Zambije i Ugande mogle bi jednog dana da imaju svoje obale ukoliko kopnena masa nastavi da se razdvaja.

Geolozi su prema navodima uglednog žurnala “Geofizička istraživačka pisma” uspeli da potvrde da se stvara novi okean kako se afrički kontinent cijepa na pola.

Pukotina na granici tri tektonske ploče

Naučnici su uspjeli da pronađu tačno mjesto na kome se duboko pod zemljom prvi put otvorio kontinent čija je površina veća od 30 miliona kvadratnih kilometara, piše Unilad.

Pukotina je smještena na granicama tri tektonske ploče koje se postepeno udaljavaju jedna od druge već neko vrijeme. Geolozi su ukazali da će ovaj kompleksni tektonski proces osloboditi mjesto za potpuno novo vodeno tijelo milionima godina od danas.

Naučnici su otkrili da je pukotina, poznata kao Istočnoafrički rov, trenutno duga oko 55 kilometara, nakon što se prvi put pojavila 2005. godine u pustinjama Etiopije.

– Ovo je jedino mjesto na Zemlji na kome možete da proučavate kako kontinentalni rasjed postaje okeanski – rekao je Kristofer Mur sa Univerziteta Lids.

Mur je uz pomoć satelitske radarske tehnologije pratio vulkansku aktivnost istočnoafričkog regiona koja se najčešće povezuje sa postepenim raspadom kontinenta. Pukotina se nalazi na granicama afričke, arapske i somalske tektonske ploče, a posljednjih 30 miliona godina arapska ploča se polako udaljava od afričkog kontinenta.

Isti ovakav tektonski pomak viđen je i ranije jer su tako nastali Crveno more i Adenski zaliv između dvije povezane kopnene mase.

Somalska ploča se takođe udaljava od afričke – produbljujući svoj put kroz Veliku rasednu dolinu. Istraživači su uz pomoć GPS instrumenata uspeli da precizno izmjere pokrete zemlje.

– Uz pomoć GPS tehnologije možemo da izmjerimo stope kretanja do nekoliko milimetara godišnje. Kako dobijamo sve više podataka mjerenja, možemo bolje da shvatimo šta se dešava. Adenski zaliv i Crveno more će preplaviti region Afar i Veliku rasednu dolinu i postati novi okean, a taj deo istočne Afrike postaće sopstveni odvojeni mali kontinent – rekao je pomorski geofizičar i profesor Univerziteta Kalifornija Ken Mekdonald.

Tri tektonske ploče udaljavaju se jedna od druge različitim brzinama, ali Mekdonald kaže da se arapska odvaja od afričke brzinom od 2,5 cm godišnje. Afrička i somalska ploča odvajaju se sporijim tempom od oko pet milimetara svake godine.