NASA ima novi zadatak: Kako produžiti misiju “Vojadžera”? VIDEO

24.10.2023. | 11:10

Inženjeri američke agencije NASA zaduženi za misiju Vojadžer rade na tome da obje letjelice lansirane 1977. nastave da istražuju međuzvjezdani prostor još mnogo godina, navela je NASA na svom sajtu.

Jedan od zadataka je da riješe problem goriva koje se skuplja u uskim cijevima nekih od potisnika svemirske letjelice. Ti potisnici se koriste da drže antene okrenute ka Zemlji, a problem je uočen i na drugim letjelicama.

Osim toga, tim radi na softverskoj zakrpi kojom će se spriječiti greška koja se desila prošle godine na Vojadžeru 1. Inženjeri su uspjeli da problem riješe kada se dogodio, ali je softverska zakrpa tu da spriječi da se greška ponovi na Vojadžeru 1, ali da se ne dogodi ni na njegovom blizancu Vojadžeru 2.

Misija koja traje 46 godina

Potisnici na letjelicama Vojadžer, koje putuju kroz svemir više od 46 godina, primarno se koriste da drže antene okrenute ka Zemlji i tako omogućavaju komunikaciju. Obje sonde mogu da se rotiraju u tri pravca: lijevo-desno, gore-dole i oko centralne ose, kao točak. Kada se to dogodi, potisnici se automatski uključe i okrenu antene ka komandnom centru.

Gorivo ide do potisnika preko standardnih linija za gorivo, a onda prolazi kroz manje linije unutar potisnika, koje su 25 puta uže od spoljnih linija. Vremenom se tu nagomila i u NASA su odlučili da uspore to gomilanje tako što će ići dalje prije nego što se potisnici uključe.

Letjelice Vojadžer 1 i Vojadžer 2 su dvije letjelice koje su najdalje otišle od Zemlje, što svaku ispravku čini mnogo težom nego da su u pitanju mnogo bliže sonde.

“Nakon ovoliko godina misije, inženjerski im ima mnogo izazova o kojima nema napisanih udžbenika i uputstava. Ali uvijek nastavljaju da smišljaju kreativna rješenja”, rekla je Linda Spilker, projektni naučnik u Laboratoriji za mlazni pogon (JPL) u Kaliforniji. Kompjuter na Vojadžeru 1 počeo je 2022. da šalje iskrivljen izvještaj, uprkos tome što je sve drugo funkcionisalo normalno. Inženjerima je bilo potrebno vrijeme da shvate šta je problem, a onda su otkrili uzrok i sve riješili.

“Ova softverska zakrpa je osiguranje koje će čuvati sonde u budućnosti i pomoći nam da one putuju što je dalje moguće. Ovo su jedine dvije letjelice koje operišu u međuzvjezdanom prostoru, pa su podaci koje nam šalju od neprocjenjive važnosti za shvatanje našeg univerzuma”, rekla je Suzan Dod, projekti menadžer misije Vojadžer u JPL.

Poruka i na srpskom jeziku

Letjelica Vojadžer 2 lansirana je 20. avgusta 1977. godine sa ciljem da proučava najudaljenije planete Sunčevog sistema i međuzvjezdani prostor. Njen blizanac Vojadžer 1 poletio je 16 dana kasnije. Obje su ispitale najudaljenije planete Sunčevog sistema, a onda su ušle u međuzvjezdani prostor – Vojadžer 1 2012, a Vojadžer 2 2018. Prva je do sada prešla oko 24 milijarde kilometara, a druga 20 milijardi.

NASA je u julu izgubila kontakt sa letjelicom Vojadžer 2 jer su se antene pomjerile za dva stepena i nisu više bile okrenute ka Zemlji. Nakon nekih popravki i pomoću takozvanog “međuzvezdanog urlika”, kontrola nad letjelicom je ponovo uspostavljena.

Ova letjelica, kao i njen “blizanac”, nose kroz svemir takozvanu zlatnu ploču.

Na njoj su snimci sa Zemlje, od zvukova životinja i muzike iz različitih epoha do poruka za vanzemaljce na 59 jezika.

Jedan od tih jezika je i srpski, a poruka koju je izgovorio Milan Smiljanić glasi: “Želimo vam sve najljepše sa naše planete”. Poruka se može čuti u videu ispod (3:14), prenosi Telegraf.