Dan kada je svijet zastao: Atomsko bombardovanje Nagasakija

09.08.2025. | 09:47

Na Nagasaki je 9. avgusta 1945. godine u 11:02 pre podne bačena atomska bomba Debeljko. To je bila druga atomska bomba bačena na Japan, koja je imala snagu od 20 kilotona TNT-a i mase 4,5 tona.

Debeljko je bila imploziona plutonijumska bomba, a usljed posljedica detonacije i zračenja poginulo je od 60-80 hiljada ljudi.

Bombardovanje je izveo tim majora Čarlsa Svinija. Na prilasku u grad, japanski protivvazdušni topnici pomiješali su bombardere sa izviđačkim avionima i nisu proglasili vazdušnu uzbunu. Meta za napad je bio Kokura, ali pošto je bilo oblačno uzeta je druga meta na listi, a to je bio Nagasaki.

Atomska eksplozija nad Nagasakijem obuhvatila je površinu od oko 43 kvadratne milje, od čega je 8,5 kvadratnih milja bilo vodena površina, a 9,8 kvadratnih milja je zahvatilo grad. Ostali dijelovi teritorije bili su djelimično naseljeni, što je pomoglo da se izbjegne još veći broj žrtava.

Žrtve bombardovanja

Do 1950. godine ukupan broj žrtava bombardovanja Nagasakija, uključujući posljedice eksplozije, procjenjivan je na oko 140 hiljada ljudi. Prema podacima iz 2014. godine, taj broj je porastao na 165.409 žrtava.
Neko vrijeme nakon napada, ljekari su počeli da uočavaju da ljudi koji su naizgled ozdravili od zadobijenih rana i psihološkog šoka počinju da obolijevaju od nove, do tada nepoznate bolesti. Vrhunac broja smrtnih slučajeva od ove bolesti nastupio je tri do četiri nedjelje nakon eksplozije. Tako je svijet saznao za posljedice dejstva radijacije na ljudski organizam.

Značaj grada Nagasaki

Grad Nagasaki smješten je na zapadu japanskog ostrva Kjušu i predstavlja administrativni centar istoimene prefekture. Nastao je na mjestu ribarskog sela i bio jedna od glavnih tačaka preko koje je Japan ostvarivao kontakte sa stranim državama. Tokom perioda japanske izolacije, Nagasaki je bio jedina luka kroz koju se odvijala ograničena trgovina sa Holanđanima i Kinezima.
S početkom Drugog svjetskog rata, Nagasaki nije izgubio značaj kao velika morska luka, već je stekao i važno vojno značenje zahvaljujući brojnim fabrikama koje su radile u gradu, prije svega brodogradilištima, oružarnim i čeličnim pogonima.

Sjećanje na tragediju

Trenutno se na sjeveru, na mjestu epicentra eksplozije atomske bombe, nalazi Park mira (1955). U parku je postavljen spomenik pod nazivom Statua mira, visoka 9,7 metara, djelo vajara Kitamure Sejbo iz Nagasakija.
Podignuta ruka čovjeka, koji sjedi, uperena ka nebu, simbolizuje prijetnju atomskog oružja, dok je njegova lijeva ruka postavljena horizontalno, odražavajući težnju ka miru. Oči figure su blago zatvorene u molitvi za duše žrtava atomske bombe.

Svake godine se u Japanu održavaju komemorativne ceremonije na koje dolaze delegati iz cijelog svijeta, uključujući i SAD. Međutim, nijedna američka vlada do sada nije uputila zvanično izvinjenje. Kako je izjavila zvanična predstavnica Ministarstva spoljnih poslova Rusije, Marija Zaharova, SAD „bez pokajanja i bez sažaljenja, samo uvjeravaju sebe da su postupili ispravno“.