Evropa strijepi i čeka rasplet drame: Moskva spremna na rizik, Kijev gubi 3 milijarde evra
06.12.2019. | 22:34Prije deset godina čitava Evropa se uznemirila, jer je Ukrajina obustavila protok ruskog gasa kroz svoju teritoriju.
Ove dvije zemlje, u međuvremenu, izgladile su odnose potpisavši novi ugovor. Međutim, taj ugovor ističe krajem ove godine, a mnogo se toga promijenilo od 2009.
Za početak, Rusija ne zavisi samo od ukrajinskih cijevi, zbog toga što su izgrađeni i drugi gasovodi kroz Evropu. Ipak, i dalje je neophodan pristanak Ukrajinaca, kako bi gas mogao da prolazi kroz njihovu teritoriju.
Ukrajina zarađuje tri milijarde dolara godišnje od toga što omogućava protok ruskog gasa, i želi da obnovi ugovor na još 10 godina, tokom kojih bi 60 milijardi metara kubnih gasa bilo isporučeno svake godine.
Ruski gigant Gasprom, međutim, želi jednogodišnji tranzitni ugovor po cijeni koja bi odgovarala i jednima, i drugima. Takođe, traže od Ukrajinaca da ponovo kupuju ruski gas, što su ovi prestali da čine još 2015.
Tronedeljne gasne sankcije iz 2009. godine su izazvale velike probleme širom Evrope, a Balkan je najgore prošao.
Fabrike su se zatvarale, a struja je nestajala. U drugim evropskim zemljama, obustavljena je isporuka gasa industrjskim korisnicima. Slovačka je, na primjer, čak razmatrala i ponovno otvaranje nuklearnog postrojenja koje je morala da zatvori da bi se pridružila EU.
Rusija je i dalje glavni snabdevač u Evropi, jer Starom kontinentu dostavlja 37 odsto prirodnog gasa.
Iako u Kremlju znaju da bi još jednom krizom izgubili ugled stabilnog snabdjevača, spremni su na taj rizik. Glavni razlog za to je što protok kroz Ukrajinu više nije jedina mogućnost, kao ranije. Uskoro se završava baltički gasovod “Sjeverni tok 2”, kojim bi trebalo da se omogući isporuka 55 milijardi metara kubnih gasa Njemačkoj, i to direktno. Uz to, gasovodi koji bi trebalo da se otvore početkom 2020. godine, omogućiće protok gasa do Turske i jugoistočne Evrope, a planira se i gasovod do Kine.
Izgradnjom ova dva gasovoda, Gasprom neće više zavisiti u tolikoj mjeri od ukrajinskog Naftogasa, prenosi Blumberg.
S obzirom na to da novac koji uzimaju za dozvolu protoka gasa čini 3 odsto BDP-a Ukrajine, Naftogas se nada da će uspjeti da se dogovore sa Gaspromom prije izgradnje novih gasovoda.
Do preliminarnog dogovora bi moglo da dođe na prvom sastanku ruskog predsjednika Vladimira Putina i ukrajinskog lidera Volodimira Zelenskog u Parizu 9. decembra.
Lideri dvije države će se sastati sa svojim francuskim i njemačkim kolegama, u okviru razgovora čiji je cilj okončanje vojnog sukoba u istočnoj Ukrajini.
Putin i Zelenskii razgovarali su telefonom krajem novembra. Dok su politička pitanja dominirala na dnevnom redu, njih dvojica su razgovarali i o tranzitu gasa. Susret u Parizu može da podstakne napredak u pregovorima o gasu na ministarskom nivou.
Putin: Nećemo prekinuti tranzit gasa preko Ukrajine
Puštanje u rad gasovoda Sjeverni tok 2, koji je komercijalni projekat, ne znači da će Rusija zaustaviti tranzit gasa kroz Ukrajinu, izjavio je ruski predsjednik Vladimir Putin na sastanku sa izvršnim direktorima njemačkih preduzeća u Sočiju.
“Polaganje cijevi na gasovodu Sjeverni tok 2 je pri kraju. Njegovo puštanje u pogon omogućiće da se udvostruče isporuke ruskog gasa preko Baltičke rute. Ovo će biti dodatni doprinos da se podmiri tražnja za gasom u Njemačkoj i drugim zemljama”, rekao je Putin, prenosi Raša tudej.
Ruski predsjednik je dodao da je Sjeverni tok 2 “čisto komercijalni projekat” i da vlada ne učestvuje u njemu.
“Više puta sam ponavljao kako bi se izbjegle bilo kakve pogrešne interpretacije i želio bih još jednom da ponovim – to uopšte ne znači da Rusija namjerava da prekine tranzit preko teritorije Ukrajine”, naglasio je Putin.
On je izrazio nadu da će ruske i ukrajinske energetske kompanije naći obostrano prihvatljivo rješenje vezano za tranzit prirodnog gasa do evropskh zemalja.
Izvor:(B92)
