RSE: Lideri EU će podržati ubrzani prijem Zapadnog Balkana i osuditi nasilje na Kosovu

28.06.2023. | 23:06

Lideri država i vlada Evropske unije će na predstojećem samitu raspravljati o situaciji na Zapadnom Balkanu i potvrditi posvećenost proširenju na region, prenosi Radio Slobodna Evropa.

Evropski predsjednici i premijeri će na samitu koji će biti održan 29. i 30. juna u zaključcima podsjetiti na deklaraciju sa Solunskog samita, kada je prije 20 godina potvrđeno da su vrata EU otvorena i za zemlje regiona.

“Evropski savjet ponavlja svoju punu i nedvosmislenu posvećenost perspektivi članstva Zapadnog Balkana u EU i svoju podršku ubrzanju pristupnog procesa”, piše u nacrtu zaključaka u koji Radio Slobodna Evropa imao uvid. Ove zaključke će lideri usvojiti na kraju samita.

Da će se raspravljati i o regionu, to je potvrdio i predsjednik Evropskog Saveta Šarl Mišel u pozivnici koju je uputio liderima za okupljanje u četvrtak i petak.

U okviru rasprave o situaciji u regionu, premijeri i predsjednici 27 država članica EU će se posebno pozabaviti napetostima između Beograda i Prištine.

S tim u vezi očekuje se da osude nasilne incidente na sjeveru Kosova i pozovu na hitnu deeskalaciju situacije.

“Strane treba da stvore uslove za prijevremene izbore u četiri opštine na sjeveru Kosova. Neuspjeh deeskalacije tenzija imaće negativne posljedice”, poruka je iz zaključaka čije se usvajanje očekuje.

Lideri EU će takođe istaći važnost nastavka dijaloga i brzu implementaciju sporazuma o putu ka normalizaciji odnosa, uključujući i osnivanje Zajednice srpskih opština.

Tenzije na Kosovu i dijalog koji vodi EU o normalizaciji odnosa tema su razgovora na nekoliko sastanaka na visokom nivou u EU ove nedjelje, a započeli su na susretu ministara spoljnih poslova u ponedjeljak, 26. juna.

Šefovi diplomatije država članica EU u ponedeljak su razmijenili mišljenja o dijalogu Beograda i Prištine, u svijetlu nastavka i povećanja tenzija na sjeveru Kosova”.

Članice EU spremne su da preduzmu nove mjere, ukoliko ne bude napretka u pravcu deeskalacije na sjeveru Kosova, potvrdio je visoki predstavnik EU za spoljnu politiku i bezbednost Žozep Borelj u ponedeljak. To se, kako je rekao, naročito odnosi na pitanje organizovanja vanrednih izbora za četiri opštine na sjeveru.

Nije bilo formalnih zaključaka, ili odluka na ministarskom sastanku, osim rasprave o mjerama koje evropski blok može preduzeti kako bi uvjerio strane da odmah preduzmu korake za smanjenje napetosti.

Specijalni izaslanik EU za dijalog Miroslav Lajčak i generalni direktor Evropske komisije u Direkciji za proširenje Jan Kopman učestvovali su i u utorak, 27. juna, u Evropskom parlamentu u raspravi o najnovijim dešavanjima u odnosima između Kosova i Srbije.

Briselske rasprave o Kosovu održavaju se nakon hitnog kriznog sastanka koji je održan 22. juna u Briselu, kada je Borelj odvojeno razgovarao sa liderima Beograda i Prištine kako bi se pronašlo rješenje za napetosti na sjeveru Kosova. Ovaj sastanak nije donio nikakav rezultat.

Dan nakon ovog sastanka, evropski šef diplomatije je u petak 23. juna saopštio da se eskalacija na sjeveru Kosova nastavlja i postaje opasna, te da EU neće to tolerisati. Borelj je na Tviteru naveo da je “veoma uznemiren situacijom na sjeveru Kosova”.