Igra prava i demokratije: Poslanici Narodne skupštine RS usvajaju zakone za jednokratnu upotrebu
17.07.2025. | 07:00Brojna zakonska rješenja, zbog kojih su se lomila koplja između pozicije i opozicije u najvišem zakonodavnom tijelu Republike Srpske, ostala su mrtvo slovo na papiru.
Zakon o neprimjenjivanju zakona i zabrani djelovanja vanustavnih institucija BiH, usvojen u februaru, još je na snazi, a iste te “vanustavne” institucije u Republici Srpskoj rade šta im se god prohtije, što dokazuju brojne akcije koje su, pod dirigentskom palicom Tužilaštva i Suda BiH, izveli policajci Državne agencije za istrage i zaštitu (SIPA).
Istovremeno, Regionalna kancelarija SIPA u banjalučkom naselju Rebrovac, udaljena manje od deset minuta vožnje od sjedišta Narodne skupštine Republike Srpske (NS RS), a koja je ovu agenciju proglasila vanustavnom, i danas, nepunih pet mjeseci kasnije, radi punim kapacitetom.
Tog, 27. februara, u parlamentu BiH je usvojen i Zakon o dopuni Krivičnog zakonika Republike Srpske, kojim je propisano da će nepoštovanje odluke institucija i organa Republike Srpske u institucijama BiH ili jedinicama lokalne samouprave biti kažnjivo zatvorom od šest mjeseci do pet godina, ali ni to zakonsko rješenje nije u praksi donijelo ništa novo.
Uostalom, baš kao i Zakon o Visokom sudskom i tužilačkom savjetu (VSTS) BiH, jer VSTS Republike Srpske, čije je formiranje planirano, još nije dobio ni svoje obrise, a istovremeno VSTS BiH redovno imenuje sudije i tužioce u Republici Srpskoj.
Vratimo li se nekoliko godina unazad, sjetićemo se da je parlament Republike Srpske izglasao i Zakon o lijekovima i medicinskim sredstvima, na sjednici održanoj 20. oktobra 2021, ali agencija za lijekove u Srpskoj ni gotovo četiri godine kasnije nije ugledala svjetlo dana.
Slobodan Stanić, bivši ministar zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske, podsjeća da se aktuelni ministar Alen Šeranić našao na američkim sankcijama zbog usvajanja Zakona o lijekovima i medicinskim sredstvima RS, a agencija nije proradila. Stanić, pritom, podsjeća da je Republika Srpska imala svoju agenciju za lijekove, a kako dodaje, ista politika, koja ju je utopila na nivo BiH, sjetila se da je vraća, što je odmah osuđeno na propast.
“Druga stvar, sama agencija za lijekove, bez granične i carinske službe, nema nikakvu funkciju. Jer, kako će lijekovi proći granicu? Prema mom mišljenju, oni koji su tu nadležnost prenosili, trebali su da misle o tome da ju je mnogo lakše prenijeti, nego vratiti. To nije jedini slučaj. Postoji hrpa zakona koje je Narodna skupština donijela i bojim se da inflacija donošenja tih zakona, koji se ne sprovode, derogira NS RS”, rekao je Stanić za “Nezavisne novine“.
Nebojša Vukanović, član Zakonodavnog odbora u NS RS, ističe da zakoni koje usvaja NS RS služe za trgovinu, te ocjenjuje da se Milorad Dodik, lider SNSD-a, “poigrava skupštinom da bi slao poruke međunarodnoj zajednici”.
“Postali smo predmet podsmijeha, svi nam se rugaju i smiju zbog toga što radimo, ali, nažalost, dok god se građani ne pobune, neće nam biti drugačije”, rekao je Vukanović.
Novinar iz Banjaluke Đorđe Vujatović kaže da ti zakoni nisu usvajani da bi se poštovali, nego da podignu političke tenzije i izazovu reakciju, prije svega bošnjačkih političara i međunarodne zajednice.
“Aktuelna vlast je ionako iznad svih zakona. U zemlji u kojoj odgovornost u javnom sistemu ne postoji, postalo je, nažalost, normalno da se zakoni ne poštuju. Uobičajena je to praksa, jer je stvoren politički sistem gdje je riječ jednog čovjeka zakon, a institucije postoje samo forme radi. Dakle, ne radi se ovdje o državničkoj politici i uspostavljanju pravnog sistema, nego o političkoj pijaci. Na toj pijaci, vaga nacionalnog interesa se mjeri šupljim tegovima ispraznih skupštinskih govora i aplauza velikom vođi, a prava vrijednost je u ličnom dobitku nekolicine osoba na vrhu”, kaže Vujatović.
Prema njegovim riječima, s obzirom na čestu praksu da ni formalni predlagači, pa čak i ovi koji usvajaju zakone i zaključke dobiju radne materijale neposredno prije sjednice, onda ne treba da čudi što se to ne poštuje.
“Tako su devalvirani građani, javnost, institucije i u konačnici Republika Srpska. To je igra prava i demokratije da bi se zamaskirala autoritarna vlast. Ne znam da li su jadniji građani koji stvarno vjeruju u to ili predstavnici stranaka koji promovišu te zakone, a za nekoliko dana brane gaženje tih istih zakona”, rekao je Vujatović.
