Haška presuda: Stanišiću i Simatoviću po 12 godina robije
30.06.2021. | 16:00Mehanizam za krivične sudove u Hagu izrikao je presudu od 12 godina zatvora nekadašnjim čelnicima Službe državne bezbednosti Jovici Stanišiću i Franku Simatoviću, optuženim za ratne zločine u Hrvatskoj i BiH.
Osuđeni su da su bili saučesnici u udruženom zločinačkom poduhvatu (UZP) koji je imao za cilj prisilno i trajno uklanjanje većine nesrba s velikih područja u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini putem činjenja krivičnih dijela progona, ubistva, deportacije i nehumanih djela.
Njima je drugi put izričena prvostepena presuda, jer im se sudilo ponovo, posle žalbe Tužilaštva na prvobitnu oslobađajuću odluku iz 2013. godine.
Apelaciono vijeće Tribunala usvojilo je 15. decembra 2015. godine ključne osnove žalbe koju je na tu presudu uložilo Haško tužilaštvo. Poništena je oslobađajuća presuda i naloženo je da proces bude ponovljen.
Raspravno vijeće odobrilo je tužiocima da u spis za ponovno suđenje uvedu iskaze ukupno 143 svjedoka, od kojih će neki biti u pisanom obliku.
Stanišić i Simatović uhapšeni su u Srbiji tokom operacije “Sablja”, nakon ubistva premijera Zorana Đinđića, 12. marta 2003. godine.
Stanišić je prebačen u Hag 11. juna, a Simatović 30. maja te godine.
U prvom pojavljivanju pred sudijom, izjasnili su se da nisu krivi za zločine za koje su optuženi.
Stanišić i Simatović optuženi su za zločine tokom ratova u Hrvatskoj i BiH od 1991. godine do 1995. godine, i to za progon na rasnoj, vjerskoj i političkoj osnovi, ubistva, deportacije i prisilno premještanje civila.
Od decembra 2015. godine, Stanišić i Simatović bili su na privremenoj slobodi u Srbiji.
Raspravno vijeće predsjedavajućeg Bartona Hola odbacilo je Stanišićev zahtjev da mu se zbog bolesti dozvoli da u Srbiji ostane i tokom prvog dijela ponovljenog suđenja kada tužioci u Hagu budu izvodili dokaze protiv njega.
Zahtjev mu je odbačen uz ocjenu da je neophodno da prvooptuženi prisustvuje otvaranju suđenja i prvom dijelu dokaznog postupka optužbe.
Vijeće nije isključilo mogućnost da će Stanišiću zbog dobrog vladanja na privremenoj slobodi kasnije tokom suđenja dozvoliti da se vrati u Srbiju.
U četiri tačke Stanišić i Simatović se terete za zločine protiv čovječnosti: progone, ubistva, deportacije i nehumana djela, a po jednoj tački za kršenja zakona ili običaja ratovanja – ubistva.
U završnoj riječi haško tužilaštvo je tražilo da im sud izrekne kazne doživotnog zatvora, a odbrana je tražila ponovo oslobađanje.
Stanišić je bio načelnik Službe državne bezbjednosti (DB) MUP-a Republike Srbije, a Simatović njegov zamjenik.
Optuženi su da su sa tih pozicija rukovodili, organizovali, opremili, obučavali, naoružavali i finansirali specijalne jedinice DB-a i druge srpske snage koje su bile uključene u izvršenje ubistava, progona, deportacije i prisilnog premiještanja nesrpskih civila sa velikih područja Hrvatske i Bosne i Hercegovine između 1991. i 1995. godine.
