Sve više štedimo u bankama: Depoziti i dalje rastu više nego krediti

17.12.2025. | 07:05

Prema podacima Centralne banke Bosne i Hercegovine, depoziti u BiH i dalje rastu više nego krediti.

Naime, ukupni krediti domaćim sektorima na kraju oktobra ove godine iznosili su 28,02 milijarde KM, dok su depoziti u istom periodu iznosili 36,58 milijardi KM.

“Ukupni krediti u odnosu na prethodni mjesec su povećani za 226,6 miliona KM (0,8%). Kreditni rast je registrovan kod sektora stanovništva za 161,2 miliona KM (1,1%), kod nefinansijskih javnih preduzeća za 17,1 milion KM (2,4%) i kod vladinih institucija za 58 miliona KM (4,5%). Smanjenje kreditnog rasta na mjesečnom nivou zabilježeno je kod privatnih preduzeća za 8,8 miliona KM (0,1%) i kod ostalih domaćih sektora za milion KM (0,3%)”, piše u podacima Centralne banke BiH.

Dalje se navodi da je godišnja stopa rasta ukupnih kredita u oktobru 2025. godine iznosila 10,4%, nominalno 2,65 milijardi KM.

“Godišnji rast kredita registrovan je kod sektora stanovništva za 1,48 milijardi KM (11,6%), kod privatnih preduzeća za 777,2 miliona KM (7,4%), kod vladinih institucija za 90,4 miliona KM (7,2%), kod nefinansijskih javnih preduzeća za 184,1 milion KM (33,0%) i kod ostalih domaćih sektora za 116,2 miliona KM (43,0%)”, stoji u podacima.

S druge strane, ukupni depoziti domaćih sektora na kraju oktobra su povećani za 350,2 miliona KM ili jedan odsto.

“Povećanje depozita na mjesečnom nivou registrovano je kod sektora stanovništva za 207,9 miliona KM (1,1%), kod privatnih preduzeća za 52,7 miliona KM (0,6%), kod nefinansijskih javnih preduzeća za 33,9 miliona KM (1,7%), kod vladinih institucija za 44,8 miliona KM (0,9%) i kod ostalih domaćih sektora za 10,9 miliona KM (0,5%). U strukturi depozita stanovništva najveći dio se odnosi na transakcione račune (49,4%), koji su u odnosu na prethodni mjesec veći za 1%, depoziti po viđenju (20,4%) su veći za 1%, dok su oročeni depoziti (30,2%) veći za 2,1%”, piše u podacima.

Ističe se da je godišnja stopa rasta ukupnih depozita u oktobru 2025. godine iznosila 10,7%, što je u apsolutnom iznosu 3,55 milijardi KM.

“Godišnji rast depozita registrovan je kod sektora stanovništva za 1,98 milijardi KM (11,6%), u čijoj strukturi su transakcioni računi porasli za 16,5%, depoziti po viđenju za 6,6% i oročeni depoziti za 7,6%. Rast depozita je takođe zabilježen kod privatnih preduzeća za 756,9 miliona KM (9,7%), kod vladinih institucija za 669,6 miliona KM (15,8%) i kod ostalih domaćih sektora za 159,4 miliona KM (8,3%). Depoziti su na godišnjem nivou smanjeni kod nefinansijskih javnih preduzeća za 18,5 miliona KM (0,9%)”, navodi se u podacima CB BiH.

Predrag Mlinarević, profesor na Ekonomskom fakultetu u Istočnom Sarajevu, rekao je za “Nezavisne novine” da je rast depozita u bankarskom sektoru posljedica kombinovanog djelovanja nekoliko međusobno povezanih makroekonomskih i institucionalnih faktora.

“Kod stanovništva ključni impuls dolazi od rasta nominalnih zarada, uključujući povećanje minimalne plate, koji je, iako djelimično neutralisan inflacijom, ipak rezultirao većim raspoloživim novčanim tokovima. Ovaj efekat je dodatno pojačan stabilnim i značajnim prilivom doznaka iz inostranstva, koje predstavljaju važan izvor dohotka za domaćinstva i u velikoj mjeri završavaju u bankarskom sistemu. U uslovima pojačane neizvjesnosti i ograničenih alternativnih oblika ulaganja, stanovništvo pokazuje sklonost ka štednji u bankama, što dodatno doprinosi rastu depozita”, objašnjava Mlinarević.

Prema njegovim riječima, na strani države i javnog sektora su inflatorna kretanja koja su dovela do nominalnog rasta javnih prihoda, prije svega kroz poreze na potrošnju i dohodak, što se direktno reflektovalo na povećanje depozita vlade i vladinih institucija.

“Istovremeno, dinamika javnog zaduživanja ima važnu ulogu, budući da se sredstva prikupljena emisijom duga u početnoj fazi deponuju u bankarskom sektoru prije njihove krajnje upotrebe. Time se privremeno povećava depozitna baza banaka, bez nužnog rasta realne ekonomske aktivnosti. Rast depozita ne odražava samo jačanje štednog potencijala ekonomije, već i strukturne karakteristike domaćeg modela rasta, u kojem značajnu ulogu imaju transferi, fiskalni tokovi i inflatorni efekti. Razlog za sporiji rast kredita možemo pronaći u konzervativnoj politici kreditiranja od strane banaka”, zaključio je Mlinarević.