EBRD objavio nove prognoze: BiH najgora od zemalja regiona

15.05.2025. | 07:20

Bosna i Hercegovina ima najmanju stopu ekonomskog rasta za ovu godinu od zemalja regiona, prognoza je Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD).

Kako su objavili iz EBRD-a, očekuje se sporiji rast u zemljama u koje ulaže i smanjila je prognozu ekonomskog rasta regije u 2025. na tri odsto, što je 0,2 procentna poena manje u odnosu na prethodnu procjenu iz februara.

EBRD očekuje stopu privrednog rasta zapadnog Balkana od 3,2 odsto u 2025. i za 3,4 odsto u 2026. godini, što u oba pomenuta slučaja predstavlja smanjenje u odnosu na februarski izvještaj.

Kada su u pitanju zemlje zapadnog Balkana, BiH prema novom izvještaju EBRD-a ima najmanji rast od 2,5 odsto za ovu godinu i manji je za 0,3 odsto u odnosu na februar ove godine.

Prema ovom izvještaju, Albanija i Srbija bi ove godine mogle imati ekonomski rast od 3,5 odsto, Crna Gora i Sjeverna Makedonija 2,6 odsto, a samoproglašeno Kosovo 3,9 odsto.

Prognoza EBRD-a pod naslovom “Vremena neizvjesnosti” dolazi usljed eskalacije trgovinskih tenzija, uključujući najnovije uvođenje carina i širu neizvjesnost u globalnoj ekonomskoj politici.

EBRD je smanjio projekciju rasta BiH i za 2026. godinu za 0,3 odsto na 2,7 odsto.

“Prognoze rasta za 2025. i 2026. smanjene su zbog očekivanog učinka novih američkih uvoznih carina, kao i jačanja domaćih političkih napetosti koje negativno utiču na izglede za prijeko potrebne reforme i privatna ulaganja”, piše u saopštenju EBRD-a.

Kako se navodi, ove promjene pogađaju lance snabdijevanja i slabe spoljnu tražnju, što se odražava na sve slabije izglede za privredni rast širom regiona.

“Ekonomski izgledi za region su opterećeni trgovinskim tenzijama, inflatornim pritiscima i političkom neizvjesnošću, a održiv oporavak zahtijevaće pažljivo balansiranje fiskalne i trgovinske politike”, dodaje se u izvještaju EBRD-a.

Predrag Mlinarević, profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, kazao je za Nezavisne da je u odnosu na februarsko predviđanje stopa rasta za sve regione korigovana naniže za 0,2 procentna poena.

“Ključni razlog za ovu korekciju predviđene stope rasta naniže je eskalacija trgovinskog rata sa nejasnom dinamikom njegovog rješavanja i usljed toga još upitnijim efektima na dominantne ekonomske blokove. Posljednja dešavanja ukazuju na to da će tenzije u trgovinskim odnosima između SAD i EU još potrajati jer nema direktnog dijaloga koji bi vodio prestanku carinskog rata. U tom kontekstu treba posmatrati i očekivani rast za zemlje zapadnog Balkana koji je projektovan na nivou od 3,2%, što je niže od svjetskog prosjeka od 3,5%. Efekat američkih carina na određene industrije EU, kao što je automobilska, imaće neposredne negativne efekte na naš izvoz, kome je EU tržište ključno odredište”, istakao je Mlinarević.

Dodao je da su pri tome najviše smanjene prognoze rasta onim zemljama koje imaju najveći broj kompanija komponentaša iz EU kao što je Srbija.

“BiH ima najniži projektovani rast od 2,5%, ali ništa bolje nisu prognoze za Crnu Goru i Sjevernu Makedoniju, kojima se za ovu godinu predviđa rast od 2,6%. Suštinski, bez ozbiljnijih strukturnih promjena u ekonomiji koje bi dovele do većeg učešća djelatnosti višeg nivoa dodane vrijednosti ne mogu se očekivati bolji rezultati na planu naše konvergencije višem nivou životnog standarda. Naša postojeća proizvodna baza je naslonjena na resurse i sirovinski izvoz. Proizvodnja električne energije počinje da pada pa i taj sektor smanjuje svoj doprinos rastu. Za ubrzaniju konvergenciju potreban je priliv investicija koje bi obezbijedile veći tehnološki nivo i dodanu vrijednost”, zaključio je Mlinarević.