Devetomjesečna računica: Zbog visokih naknada banke u BiH ove godine u plusu čak 580 miliona KM

15.11.2023. | 09:10

Profit banaka u Federaciji BiH i Republici Srpskoj u toku devet mjeseci ove godine iznosila je 580 miliona KM, podaci su entitetskih agencija za bankarstvo.

Tako su banke u FBiH za devet mjeseci ostvarile dobit od 432,7 miliona KM.

“Banke su imale ukupan prihod od 1,09 milijardi KM, pri čemu na prihode od kamata i slične prihode otpada 604,8 miliona KM, odnosno 55,2 odsto. Ukupni depoziti iznosili su 23,6 milijardi KM. Najveći udio imaju depoziti stanovništva 11,5 milijardi KM. Depoziti privatnih preduzeća iznose 5,5 milijardi ili 23,3 odsto, a vladinih institucija 3,3 milijarde ili 14 odsto”, piše u podacima Agencije za bankarstvo FBiH.

S druge strane, sve banke u Republici Srpskoj su u devet mjeseci ove godine iskazale neto dobit u ukupnom iznosu od 147 miliona KM. Kako piše u podacima Agencije za bankarstvo RS, ova dobit je ostvarena na višem nivou u odnosu na uporedni period u 2022. godini, kada je iznosila 115 miliona KM.

“Depoziti pravnih lica iznose 3,1 milijardu KM, od čega se 1,4 milijarde ili 45 odsto odnosi na depozite privatnih društava. Depoziti fizičkih lica iznose 4,4 milijarde KM, od čega se 2,5 milijardi KM ili 56 odsto odnosi na štednju stanovništva. Depoziti stanovništva bilježe kontinuiran rast”, ističe se u podacima.

Dodaje se da bruto bilansna aktiva bankarskog sektora iznosi 10,2 milijarde KM i u odnosu na kraj 2022. godine je veća za 1,2 odsto.

“Ukupni depoziti na nivou bankarskog sektora iznose 7,5 milijardi KM i na približnom su nivou u odnosu na kraj 2022. godine. Ukupni bruto krediti iznose 5,9 milijardi KM i povećani su za 138 miliona KM ili 2,4 odsto u odnosu na kraj 2022. godine”, stoji u podacima.

Dalje piše da krediti pravnih lica iznose tri milijarde KM, od čega se dvije milijarde KM ili 69 odsto odnosi na kredite privatnim društvima.

“Krediti fizičkih lica iznose tri milijarde KM, od čega se 1,9 milijardi ili 63 odsto odnosi na potrošačke kredite”, piše u podacima Agencije za bankarstvo RS.

Neto dobit mikrokreditnog sektora u devet mjeseci iznosila je 39 miliona KM.

“U odnosu na uporedni period prethodne godine, dobit je uvećana kao posljedica jednokratnih događaja iz prvog kvartala 2023. godine. Isključenjem jednokratno ostvarenih ostalih prihoda neto dobit MKO bi bila iskazana u iznosu koji je za 11 odsto veći od istog iskazanog na polugodištu 2022. godine”, naveli su iz Agencije.

Bankari sa kojima smo razgovarali kažu da je visok profit bankarskog sektora isključivo zasluga visokih naknada u skoro svim bankama.

“Tako su mjesečne naknade za vođenje računa, debitnih kartica, ali i naknade za SMS usluge porasle u odnosu na prije nekoliko godina, što je čist profit banaka. Takođe, naknade za plaćanje računa su prošle godine povećane, pa su tako u mnogim bankama one otišle oko 50 odsto”, objasnio je ovaj bankar.

Ekonomista Slaviša Raković takođe kaže da je dobit banaka prije svega rezultat visokih naknada koje banke naplaćuju klijentima.

“Uvećana dobit u odnosu na prošlu godinu je djelimično rezultat povećanja kamatnih stopa. Inflacija je pogodovala utoliko što je novčani promet uvećan, pa time i iznos naknada koje zavise od prometa. S druge strane treba dodati da nema kreditne ekspanzije, pa su rezervisanja za potencijalne gubitke u približno prošlogodišnjim okvirima”, pojasnio je Raković za “Nezavisne novine”.

Banjalučanin Ratko R. kazao je da je do trenutka kada je počeo da radi imao otvoren takozvani studentski račun u banci, za šta je plaćao 2,5 KM mjesečno.

“U tih 2,5 KM se, osim održavanja računa, obračunavao i SMS servis. Kada sam se zaposlio, moram sam otvoriti račun koji se odnosio na posao, i održavanje tog računa bilo je, ako se ne varam, 4,99 KM. A obišao sam nekoliko banaka i svuda je bilo isto. Nisam koristio SMS uslugu, niti mobilno bankarstvo, dakle, samo održavanje računa. Nakon nekog vremena odlučio sam se da pokrenem i mobilno bankarstvo, a tada mi je rečeno da i to održavanje košta dodatnih pet maraka, tako da sada plaćam 10 KM svakog mjeseca, što, iskreno, mislim da je suludo”, kaže ovaj Banjalučanin, pišu Nezavisne.