Šta je polarni vrtlog? Objavljena dugoročna prognoza: Saznajte kakva zima nas čeka
07.08.2025. | 19:32Novi atmosferski podaci pokazuju snažne istočne vjetrove koji se spuštaju kroz tropsku stratosferu, što bi moglo donijeti značajne promjene tokom zime 2025./2026. širom Sjedinjenih Država, Kanade i Evrope.
Taj obrazac vjetra, poznat kao kvazibijenalna oscilacija (QBO), mijenja smjer svakih jednu do dvije godine i može igrati važnu ulogu u oblikovanju sezonskih vremenskih obrazaca, piše Severe Weather.
Taj obrazac vjetra, poznat kao kvazibijenalna oscilacija (QBO), mijenja smjer svakih jednu do dvije godine i može igrati važnu ulogu u oblikovanju sezonskih vremenskih obrazaca.
Prošle zime sa sličnim uslovima donijele su oslabljeni polarni vrtlog, što je dovelo do hladnijih i snježnijih uslova u dijelovima Sjedinjenih Država, Kanade i Evrope. Nove prognoze sada sugerišu da bi zima 2025./2026. mogla biti pod sličnim uticajem.
Šta je polarni vrtlog?
QBO je redovna varijacija vjetrova visoko iznad tropske stratosfere, koja se prebacuje između istočnih i zapadnih (zonalnih) vjetrova. Jaki vjetrovi u stratosferi putuju u pojasu oko planeta na ekvatoru. I otprilike svakih 17 mjeseci ti vjetrovi potpuno mijenjaju smjer.
Postoji nekoliko razloga zašto i kako QBO može uticati na naše zimsko vrijeme. Jedan vrlo važan aspekt je polarni vrtlog, zbog čega se prati QBO, posebno vezano za zimu.Tokom istočne faze QBO -a profil vjetrova je povoljniji za širenje planetarnih (Rossbyjevih) talasa prema gore iz troposfere u stratosferu. Ti talasi tada remete i slabe polarni vrtlog, čineći ga podložnijim urušavanju, što može značajno poremetiti vremenske obrasce u nižim slojevima atmosfere.
Polarni vrtlog i njegovo djelovanje najjednostavnije je objasniti kao naziv koji opisuje zimsku cirkulaciju u sjevernoj hemisferi. Cijeli polarni vrtlog dijelimo na gornji (stratosferski) i donji (troposferski) dio. Stratosferski dio polarnog vrtloga djeluje poput velikog ciklonskog područja, pa je najjači kada ima hladnu jezgru i snažan centar niskog pritiska. Njegova snaga posebno je važna zimi jer ima snažan uticaj na obrasce pritiska, direktno djelujući na svakodnevne vremenske prilike.
Januar 2026.
Gledajući Evropu, najzanimljiviji mjesec u zimskim prognozama je januar 2026. Prema prognozama, hladniji tok vazduha sjevernog do sjeveroistočnog smjera kretaće se preko kontinenta.
I blokada visokog pritiska nad sjevernom Evropom i nad polarnim područjima jasni su znakovi slabe ili poremećene cirkulacije i slabijeg polarnog vrtloga. Slabiji polarni vrtlog obično je mnogo podložniji potpunom kolapsu zbog povećanog pritiska i temperature u stratosferi, kao što je ranije prikazano. To može biti glavna pojava zimske sezone, donoseći ili produžujući hladne dane i snježne padavine tokom nekoliko sedmica, piše Severe Weather.Kolaps polarnog vrtloga naziv je za iznenadno stratosfersko zagrijavanje (SSW). To znači snažan porast temperature i pritiska u stratosferi te posljedični kolaps cirkulacije vrtloga. Jedan takav veliki događaj zabilježen je ovog marta.
Posmatrajući snježne padavine nakon SSW -a, mogu se vidjeti iznadprosječne količine snijega u većem dijelu istočnih Sjedinjenih Država, na Srednjem zapadu i u Evropi.
Slab polarni vrtlog može značajno uticati na zimsko vrijeme u Sjedinjenim Državama, Kanadi i Evropi.
U sezoni s negativnim QBO-om povećava se vjerovatnoća kolapsa polarnog vrtloga. S obzirom na snažne naznake za slabiji polarni vrtlog u zimi 2025./2026., povećava se i mogućnost hladnijih zimskih dana te obilnijeg snijega u Sjedinjenim Državama, Kanadi i dijelovima Evrope, prenosi Radio Sarajevo.
