Sabor Srpske pravoslavne crkve: Razmatrane i izjave mržnje u BiH

20.05.2023. | 15:49

Sveti arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve (SPC) na redovnom zasjedanju dio pažnje posvetio je i sve učestalijim izjavama vjerske i nacionalne mržnje u BiH, koje su iznosili i vjerski predstavnici i pojedinci iz javnog i političkog života, saopšteno je iz SPC.

U saopštenju, nakon zasjedanja Sabora, ističe se da je ovo crkveno tijelo dio svoje pažnje poklonilo pitanju poljuljanih međureligijskih odnosa unutar, kako se navodi, bosanskohercegovačkog društva, kao i radu Međureligijskog vijeća u BiH.

Sabor je, povodom stradanja djece i mladih ljudi u Beogradu i Mladenovcu naveo da se moli da u društvu u Srbiji prestane promocija razvrata i nasilja koja duše djece pretvara u pogodno tle za razvoj svakog zla, te uputio saučešće roditeljima postradalih, njihovim srodnicima i prijateljima.

U saopštenju se navodi da je zasjedanje Sabora SPC proteklo u atmosferi opšte tuge i zatečenosti društva ubistvima djece i mladih ljudi u Beogradu i Mladenovcu, te da je Sabor užasnut erupcijom zla u prostoru za koji se smatralo da je najsigurniji.

Iz SPC su naveli da se članovi Sabora, sa druge strane, nadahnuti primjerima mučeničkog herojstva djece i njihovog čuvara /u beogradskoj školi/, kao i hrišćanskim dostojanstvom njihovih roditelja i nastavnika, mole Bogu mira i čistote da upokoji duše postradalih.

Sabor SPC je ponovo naglasio da je Kosovo i Metohija zavjetna srpska zemlja i neotuđivi sastavni dio Srbije i da samoproglašena nezavisnost te pokrajne nema uporište ni u pravu, ni u moralu, ni u istoriji, a o pravdi Božjoj i ljudskoj da se i ne govori.

“Da nije tako, ne bi iz poznatih centara moći bio vršen pritisak bez presedana na Srbiju da prizna ilegalnu nasilnu secesiju tog integralnog dijela svoje teritorije i da ga se tako sama zauvijek dobrovoljno odrekne”, navodi se u saopštenju.

Sabor je uputio apel nadležnim međunarodnim instancama za zaštitu svetinja, naroda i imovine pravoslavnih Srba na njihovim vjekovnim ognjištima na Kosovu i Metohiji, kao i poziv kosovskim Albancima za saživot u miru i međusobno poštovanje.

U saopštenju se ukazuje da SPC pri tome slijedi jevanđelsko pozvanje Crkve da traži mir i da ga svjedoči svima, bez obzira na veru i naciju.

Sabor je donio odluku da Makedonskoj pravoslavnoj crkvi – Ohridskoj arhiepiskopiji dodijeli kanonski otpust od strane SPC i njenom integrisanju u Sinod Makedonske pravoslavne crkve u skladu sa sveštenim kanonima i ustavima ove dvije pomjesne crkve.

Ova odluka je donesena u vezi sa konačnim rješavanjem kanonskog statusa arhijereja Pravoslavne Ohridske arhiepiskopije, u svjetlu vraćanja u kanonski status i uspostavljanja liturgijskog jedinstva, kao i dodjeli Tomosa o autokefalnosti Makedonskoj pravoslavnoj crkvi-Ohridskoj arhiepiskopiji.

Takođe, Sabor je razmatrao i posljedice nekanonskog djelovanja Rumunske pravoslavne crkve na kanonskim teritorijama timočke i braničevske eparhije SPC, ali i stanje SPC u okruženju i svijetu.

Sabor je posvetio pažnju i duhovnim i geopolitičkim posljedicama ratnog sukoba u Ukrajini, posebno je razmatrao stradanje Ukrajinske pravoslavne crkve od strane aktuelnih vlasti u Kijevu, te apelovao da relevantne međunarodne institucije spriječe tu nepravdu.

Razmatrane su teme oduzimanja imovine od Ukrajinske pravoslavne crkve, hramova i manastira, raseljavanje monaha, progon pojedinih arhijereja i lišavanje njenih pripadnika osnovnih ljudskih prava i sloboda garantovanih međunarodnim konvencijama.

Sabor je zbog toga, kako se navodi, ponovo podigao svoj glas u zaštitu obespravljene i progonjene jednovjerne braće.

Tokom zasjedanja Sabor je kao besmislenu i neosnovanu odbacio optužbu da je Pravoslavna crkva potcenjivački raspoložena prema ženi, te podsjetio da je od Boga data ravnopravnosti i žene i muškarca kao bogilikih bića.

Sabor je pozivao, kako se navodi u saopštenju, “poznate krugove” da ženama ne nameću kompleks niže vrijednosti, te napominje da žena i kao majka i kao bezbračna žena ili monahinja vrši službu od neprocjenjivog crkvenog, duhovnog, društvenog i civilizacijskog značaja.

U saopštenju se podsjeća da se upravo ove godine proslavlja 120 godina postojanja Kola srpskih sestara, organizacije koja u najljepšem svjetlu svjedoči o takvom služenja žene hrišćanke.

“Revnost i požrtvovanost članica Kola srpskih sestara široko je poznata i od našeg naroda, naročito u rasejanju, prepoznata kao autentično svjedočenje pravoslavnih hrišćanskih vrijednosti jednog društva u kojem je Bog na prvom mjestu”, navodi se u saopštenju.

Sabor je uputio Kolu srpskih sestara, svim njegovim podružnicama, ograncima i odborima širom svijeta, kao i svim ženama, čestitke povodom ovog značajnog jubileja.

Sabor je primio izvještaj Centralnog tijela za dovršenje Spomen-hrama Svetog Save na Vračaru o svim dosadašnjim radovima izvršenim prilozima pobožnog naroda i uz pomoć države, kao i o preostalim radovima neophodnim da se izvedu u najskorijoj budućnosti u sklopu priprema za svečano veliko osvećenje Hrama.

U saopštenju se podsjeća da je Sabor bio u odvojenim posjetama kod predsjednik Srbije Aleksandra Vučića i kod prestolonasljenika Aleksandra Karađorđevića, tokom kojih je bilo riječi o tekućim i predstojećim pritiscima koji se tiču dijaloga o Kosovu i Metohiji.

U razgovoru sa Vučićem naglašeno je da je jedinstvo naroda, pogotovu u vremenima velikih iskušenja, stub očuvanja države i nacionalnih interesa i da Crkva ima izuzetnu ulogu u očuvanju tog jedinstva, naveli su iz SPC.

U saopštenju se podsjeća i na susret Sabora SPC sa vršiocem dužnosti direktora Uprave za saradnju s dijasporom i Srbima u regionu Arnoom Gujonom, na kojem je bilo riječi o mogućnostima prisnije saradnje sa državnim organima, obrazovniim i kulturnim ustanovama u Srbiji, a na opšte dobro srpskog naroda koji živi širom rasijanja.

Sabor je sa dužnom pažnjom i brigom razmatrao mogućnosti unapređenja duhovnog života i organizacije SPC u inostranstvu, a posebna pažnja je posvećena radu arhijereja u dijaspori, kao i situaicji u eparhijama SPC u SAD i završetku procesa inkorporiranja tamošnjih eparhijskih i manastirskih korporacija.

Na zasjedanju Sabor je sa posebnom pažnjom analizirao trenutno stanje i probleme crkvene prosvjete i razmotrio položaj vjeronauke i uvođenje državne mature u obrazovni sistem Srbije, a zaključke sa ove diskusije sprovodiće komisija Sabora za unapređenje crkvene prosvjete.

Saslušan je i izvještaj o aktivnostima na unapređivanju nastavnog procesa i sticanju akademske akreditacije Bogoslovskog fakulteta “Sveti Sava” u Libertivilu, SAD.