Pravoslavni vjernici danas slave Malu Gospojinu, jedan od najvećih zavjetnih praznika

21.09.2025. | 07:47

Danas je crveno slovo: Slavimo Malu Gospojinu, rođenje Bogorodice, praznik kom se posebno raduju mladi
Srpska pravoslavna crkva danas slavi Rođenje presvete Bogorodice. Ovaj praznik je u narodu poznat kao Mala Gospojina i ubraja se u 36 velikih praznika u crkvenom kalendaru obilježenih crvenim slovom.

Roditelji presvete Bogorodice Joakim i Ana živjeli su u Nazaretu pobožno. Ćerku Mariju dobili su u poznim godinama, poslije pet decenija braka. Otac joj je bio iz Davidovog plemena, a majka od roda Aronova. I tako je ona bila po ocu od carskog roda, a po majci arhijerejskog, i time je već predobražavala onoga, koji će se iz nje roditi, kao cara i prvosveštenika.

Njeni roditelji bili su već ostareli, a nisu imali djece. I zato su bili postidni pred ljudima i skrušeni pred Bogom. I u skrušenosti svojoj molili su se Bogu s plačem, da obraduje starost njihovu darovanjem jednoga čeda, kao što je nekad obradovao starca Avrama i staricu Saru darovavši im sina Isaka. I Bog svemogući i svevideći obradovao ih je radošću, koja je prevazilazila daleko sva njihova očekivanja i sve najljepše snove. Jer im je darovao ne samo ćerku već i Bogomajku; ozario ih ne samo radošću vremenom nego i vječnom.

Dao im je Bog samo jednu ćerku, koja im je docnije rodila samo jednog unuka, – ali kakvu ćerku i kakvog unuka! Blagodatna Marija, blagoslovena među ženama, hram Duha Svetoga, oltar Boga Živoga, trapeza hljeba nebesnoga, kivot svetinje Božje, drvo najslađega ploda, slava roda ljudskog, pohvala roda ženskog, istočnik devstva i čistote – to je bila Bogom darovana ćerka Joakima i Ane.

Rođena u Nazaretu, a poslije tri godine odvedena u hram jerusalimski, odakle se vratila opet u Nazaret, da uskoro čuje blagovijest sv. arhangela Gavrila o rođenju Sina Božjeg, Spasitelja svijeta, iz njenoga prečistog i djevičanskog tijela.

Praznik Marijinog rođenja je 21. septembra, ali nije poznato od kada se praznuje. Najveći srpski srednjovjekovni zadužbinar kralj Milutin posvetio je Bogorodičinim roditeljima crkvu u kompleksu Studeničkog manastira.

Poznatija kao Kraljeva crkva, izdvaja se izuzetnom ljepotom živopisa. U ovom manastiru je i osnivač loze Nemanjića Stefan Nemanja Bogorodici posvetio crkvu koju narod naziva Majkom svih crkava u Srbiji.

Mala Gospojina spada u red praznika posvećenih Bogorodici i nepokretan je, što znači da ima stalno, fiksno mjesto u crkvenom kalendaru i označen je crvenim slovom.

Veruje se da bilje ubrano između Velike i Male Gospojine ima posebna ljekovita svojstva, kao i da jaja iz toga perioda mogu cijelu godinu da ostanu svježa pa se zato ostavljaju za nasad, a pilići izleženi u ove dane biće dobre nosilje.

Mnoge porodice slave Malu Gospojinu kao svoju krsnu slavu.

Ovaj dan dobar je za svadbe i vjeridbe. U mnogim naseljima održavaju se sabori, zavetine, preslave, molitve i litije.

Kada je o prazniku vedro, vjeruje se da će nam se sunce smiješiti i tokom jeseni, ali i zime.

Ostali Bogorodičini praznici su Vavedenje, Sretenje, Blagovijesti, Uspenje Presvete Bogorodice /Velika Gospojina/ i oni koji obilježavaju uspomenu na događaje iz njenog života, kao što su Pokrov Presvete Bogorodice i Polaganje rize Presvete Bogorodice.