Banjalučki arhitekta o novom “Palasu”: Suprotan urbanom identitetu grada

20.05.2023. | 21:48

Igor Kuvač, banjalučki arhitekta i profesor na Arhitektonsko-građevinskom fakultetu smatra da je predstavljeni projekat budućeg izgleda hotela “Palas” u centru Banjaluke u suprotnosti sa urbanim identitetom grada Banjaluka, koji narušava ambijentalne vrijednosti centra grada i kulturno nasljeđe iz svih perioda razvoja.

Projekat budućeg izgleda hotela “Palas” u centru Banjaluke izazvao je brojne negativne komentare građana na društvenim mrežama, u kojima se navodi da novi projekat narušava izgled starog hotela, ali i centra grada.

“Pitanje aktuelnog projekta je pitanje urbanog identiteta Banjaluke. O njemu treba da se usaglasi alijansa građana kroz zajedničku viziju razvoja i strateške dokumente. Ovaj proces može obuhvatati različite načine za postizanje konsenzusa o poželjnom pravcu razvoja, promjeni slike grada i nadogradnje urbanog identiteta (tzv. nove razglednice)”, rekao je Kuvač za Mondo.

Navodi da svaka izmjena u centralnom gradskom području ima posljedice na funkcionisanje cijelog grada, te da arhitektura predstavljenog objekta prevazilazi osjećaj za kontekst.

“Arhitektura predstavljenog projekta zaista prevazilazi osjećaj za kontekst, razmjeru, granicu, vrijeme, pa i ego. Konačno objekat problematizuje funkcionisanje cijelog ekosistema centralnog područja Banjaluke, jer visinom, dimenzijama i materijalizacijom ima uticaj na osunčanje, provjetravanje i funkcionisanje prostora. Postavlja se pitanje osunčanja glavne gradske ulice, Trga Krajine i Parka Petar Kočić, te drugih dijelova javnih površina”, kaže Kuvač.

Ističe da je potrebno u skladu sa savremenim promišljanjem prostora i arhitekture uspostaviti dijalog sa kontekstom.

“Visoke objekte od Trga Krajine, preko tvrđave Kastel, pa do rijeke Vrbas, treba preispitivati u skladu sa stogodišnjom idejom terasastog “spuštanja” grada na rijeku i formiranje jedinstvenog prostornog kompleksa prema konceptu “grad-tvrđava-rijeka”. Potrebno je u skladu sa savremenim promišljanjem prostora i arhitekture uspostaviti konstruktivni dijalog sa kontekstom i obogatiti urbani palimsest, umjesto njegovog degradiranja”, rekao je ovaj sagovornik.

Kuvač se osvrnuo i na proces usvajanja predstavljenog idejnog rješenja za ovaj hotel koji je usvojen na osnovu Izmjene dijela regulacionog plana centralnog područja Banjaluke.

“Projekat je usvojen protivno mišljenju stručne i široke javnosti, u jednom nevjerovatno brzom postupku, pri čemu su zakonske obaveze uključivanja široke i stručne javnosti poštovane samo formalno. Takođe, izmjena plana za samo jedan dio područja znači da prostor centra, a zatim njegov uticaj na cijeli grad nije posmatran cjelovito”, navodi Kuvač.

Tvrdi da s obzirom na zastoj u izradi Urbanističkog plana “Banja Luka 2040”, kao krovnog dokumenta za djelovanje u urbanom prostoru, nakon 48 godina od usvajanja prethodnog, nijedno novo plansko rješenje nema osnovno uporište u planskoj dokumentaciji višeg reda.

“Posljednji urbanistički plan donesen je 1975. Sve poslije 1995. predstavlja sivu zonu djelovanja. Prostor se u ovoj situaciji ne sagledava integralno, kako to definiše savremena teorija urbanističkog planiranja i dobra planerska praksa. Uslov za predlaganje i (eventualnu) realizaciju ovakvih i sličnih urbanističkih i arhitektonskih rješenja je realizacija niza drugih sistemskih projekata koji se paralelno moraju razvijati, jer svaka i najmanja promjena u centralnom gradskom području ima posljedice na funkcionisanje cijelog grada”, zaključio je Kuvač.

Новине Глас из 1987. године.
На овај деценијски проблем ставили смо тачку.
Хвала Хани Рашиду, свјетски признатом архитекти који је понудио концепт новог дизајна хотела, тиму архитеката домаће компаније “Рутинг”, као и мом тиму који су двије године радили на овом великом пројекту. pic.twitter.com/vfVOy5O78w

— Драшко Станивуковић (@Stanivukovic_D) May 20, 2023

Svega nekoliko sati nakon predstavljanja na društvenim mrežama pokrenuta je i peticija za izmjenu predstavljenog izgleda budućeg hotela u centru Banjaluke.

Podsjećamo, oko ovog objekta godinama se vodi polemika, a juče je počelo rušenje nedovršenog dijela ovog hotela.

Hotel “Palas” sagrađen je 1933. godine, za vrijeme mandata prvog bana Vrbaske banovine Svetislava Tise Milosavljevića i jedan je od objekata po kojima je Banjaluka i danas prepoznatljiva. Postojeći objekat je nacionalni spomenik i kao takav bi trebao da uživa najviši stepen zaštite.